Welkom op de Openvelddagen
Deze zondag is het de Dag van de Landbouw. Een mooie dag waarop veel landbouwbedrijven de staldeuren open zwieren en iedereen verwelkomen om de werking van dichtbij te bekijken. Iedereen die me een beetje kent, weet dat ik een haat-liefde verhouding heb met landbouw. Ze zijn noodzakelijk om een hele bevolking te voeden, maar de manier waarop er aan landbouw en veeteelt wordt gedaan, strookt soms met mijn liefde voor eerlijk én lekker eten.
Er is iets grondig mis met het hele landbouwsysteem * als je het mij vraagt. Van boer tot consument. Van zaadje tot groente. Al zullen koppige boeren de laatste zijn om dat toe te geven. “En de boer, hij ploegde voort” is niet zomaar een gezegde. En bovendien veel meer dan een halve waarheid. Ook de consument steekt de kop in het zand. Groenten, fruit en vlees aan dumpprijzen zorgen ervoor ook zij niet klagen over het huidige landbouwsysteem. Bekijk de dumpprijzen gerust als zwijggeld dat de consument betaalt om problemen uit de sector niet te zien.
In heel het landbouwverhaal is er eigenlijk maar één winnaar en lachende derde en dat zijn de grote supermarkten. Zij hebben prijsafspraken met de landbouwer om groenten, fruit en vlees aan een belachelijk laag bedrag aan te kopen.
Wanneer ik dit aan mensen vertel, vinden ze steeds dat ik overdrijf. Maar de cijfers zijn er wel. Het zelfmoordcijfer bij landbouwers lag nog nooit zo hoog, er zijn meer faillieten dan ooit en er is een historisch laag percentage jonge mensen die nog in de landbouwsector wilt stappen. Zelfs al is er op dit moment een evolutie aan de gang die enkel toe te juichen is. Koeien in Nederland stoten wereldwijd het minste CO2 uit. Meer en meer boeren zaaien akkerranden in met bloemen en technieken, automatisering en technologieën om te zaaien en te oogsten staan verder dan ooit.
Ondanks dat de landbouwer alle macht in handen heeft (letterlijk alle voedingswaren die wij elke dag nodig hebben om te kunnen leven gaan door de handen van een landbouwer). Toch slagen ze er niet in om deze unieke positie te verzilveren. Integendeel. Zij worden armer en supermarkten rijker. En dan zwijg ik nog over de verspilling van minder mooie groenten of fruit dat net niet de juiste grootte heeft bereikt.
Ook consumenten betalen de prijs. Niet in de supermarkt, maar wel op hun bord. Vlees dat werd gekweekt onder dubieuze omstandigheden, bespoten groenten en fruit of smakeloze groenten gekweekt op waterculturen zijn steeds meer aanwezig in supermarkten.
Zijn er dan geen oplossingen kun je je afvragen?
Ik weet dat het de Heilige Graal niet is, maar korte keten wint steeds meer aan populariteit en zorgt voor een win-winsituatie voor de boer én de consument. Lekkerdere groenten, fruit en vlees en dat dikwijls aan een betere prijs.
Waar ik ook enorm hard in geloof zijn CSA-boerderijen. De toekomst van de landbouw voor mij. Geen grote monoculturen op velden, maar variatie voor een kleine groep mensen die graag weten waar hun groenten vandaan komen.
CSA (Community Supported Agriculture) is landbouw die gedragen wordt door een gemeenschap. Als deelnemer ben je betrokken bij het reilen en zeilen van het landbouwbedrijf en neem je verantwoordelijkheden op.
- Je kiest voor ecologische landbouw. Landbouw die zorg draagt voor bodem en milieu, voor onze gezondheid en die van onze kinderen.
- Door een voorafbetaling heeft de boer een vast inkomen en weet hij hoeveel hij kan investeren in zijn bedrijf. Je deelt dus ook mee in het landbouwrisico. Maar dat is minimaal.
Maar ga vooral met je eigen ogen eens kijken. Op de Dag van de Landbouw (16 september) zijn er ook de Openvelddagen. Dan gooien alle CSA-boerderijen de deuren van hun veld open. Hier kun je kijken of er één in je buurt is.
Morgen krijg ik alvast een voorproefje van de Dag van de Landbouw. Zeer benieuwd naar de bedrijven die bezocht gaan worden. Volg me gerust op Instagram en dan volg je me morgen meteen op de voet in de hopelijk schoonste landbouwbedrijven van West-Vlaanderen.
* Uiteraard zijn er wel landbouwbedrijven die alles heel correct aanpakken. In eer en geweten, met liefde voor groenten of dieren. Voel je vooral niet persoonlijk aangesproken. Tenzij je Round Up of andere rommel spuit. Dan wel.